راهنمای جامع قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین

قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین

چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان و مقصد اصلی شرکت‌های بین‌المللی، برای ورود به بازار خود نیازمند تنظیم چار چوبی دقیق از قوانین مالیاتی است. این چارچوب مالیاتی ترکیبی از نرخ‌های متفاوت مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش‌افزوده، مالیات‌های محلی، مشوق‌های ویژه و الزامات حسابرسی است. رعایت این قوانین باعث کاهش ریسک‌های حقوقی و مالی و بهینه‌سازی سود شرکت‌ها می‌شود.

مالیات بر درآمد شرکت‌ های چین (Corporate Income Tax – CIT)

مالیات بر درآمد شرکت‌ها در چین شامل 4 بخش مهم می‌شود که در ادامه به بررسی و معرفی هر کدام پرداخته ایم.

نرخ‌های پایه

نرخ استاندارد ۲۵٪ برای تمامی شرکت‌ها در چین در نظر گرفته می‌شود؛ چه داخلی چه خارجی. این مالیات بر درآمد خالص (پس از کسر هزینه‌ها) اعمال می‌شود.

نرخ‌های ترجیحی

قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین به برخی شرکت‌ها از جمله استارتاپ‌های فناوری‌محور، شرکت‌های فعال در مناطق آزاد یا مناطق توسعه خاص، نرخ ۱۵٪ یا حتی کمتر را ارائه می‌دهد. مانند:

• شرکت‌های فناوری و نوآوری (High‑tech enterprises) با تأیید وزارت علم و فناوری

• شرکت‌های مستقر در مناطق ویژه اقتصادی مانند شانگهای یا خلیج گوانگ‌دونگ

• شرکت‌هایی در حوزه انرژی پاک یا زیست‌فناوری

نحوه محاسبه

مالیات بر اساس درآمد مشمول (درآمد ناخالص – هزینه‌های قابل قبول) محاسبه می‌شود. هزینه‌های قابل قبول شامل موارد زیر است:

• هزینه‌های عملیاتی (اجاره، حقوق، خدمات)

• استهلاک دارایی‌های ثابت

• سربازی، خدمات بیمه و بیمه کارکنان

• هزینه‌های تحقیق و توسعه (R&D)

این محاسبات با فرض اینکه اسناد و مدارک معتبر مالیاتی ارائه شود، در نظر گرفته خواهد شد.

مالیات بر تقسیم سود (Withholding Tax)

در صورت پرداخت سود به سهام‌داران خارجی، نرخ مالیاتی ۱۰٪ کسر می‌شود. همچنین اگر کشور مبدا توافق‌نامه مالیاتی با چین داشته باشد (مانند ایران)، می‌توان نرخ را تا ۵٪ کاهش داد. باید مزایای معاهده مالیاتی دو‌جانبه (DTA) را بررسی کرد.

مالیات بر ارزش‌افزوده (VAT)

مالیات بر ارزش افزوده یا Value Added Tax از دیگر قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین است که متقاضیان ثبت شرکت در چین باید بدانند.

سیستم VAT چندسطحی

 به طور کلی، سیستم VAT چندسطحی سیستمی است که در آن مالیات در هر مرحله از زنجیره تأمین (تولید تا مصرف) بر «ارزش افزوده» کالا یا خدمات اعمال می‌شود.
هر فروشنده مالیات را از مشتری می‌گیرد و مالیات پرداختی در مراحل قبل را کسر می‌کند.
در نهایت فقط مصرف‌کننده نهایی بار مالیاتی را تحمل می‌کند.

این مالیات جایگزین مالیات خُرد در چین است و براساس قیمت فروش کالا و خدمات اعمال می‌شود.

• مالیات در هر مرحله زنجیره تأمین بر ارزش افزوده اعمال می‌شود.

• کسب‌وکارها می‌توانند اعتبار مالیاتی برای VAT پرداختی در خریدهایشان دریافت کنند.

• نرخ‌های VAT در چین متفاوت و چندگانه هستند (مثلاً 13٪، 9٪، 6٪ برای کالاها و خدمات مختلف).

نرخ‌های VAT

• ۱۳٪ برای اکثر کالاها (مانند محصولات کشاورزی، خودرو، تجهیزات)

• ۹٪ برای برخی خدمات خاص (پروژه‌های ساختمانی، لوازم پزشکی)

• ۶٪ برای خدمات حرفه‌ای، مالی، حمل‌ونقل، حقوقی، بیمه و تبلیغات

• برای میزان فعالیت محدود (Small scale taxpayers) نرخ قابل‌قبول ۳٪ یا ۵٪ پیش‌بینی‌شده است

مکانیسم اعتبار

شرکت‌ها می‌توانند مالیات پرداختی بر خرید (ورودی) را از مالیات بر درآمد فروش (خروجی) کم کنند، بنابراین طبق قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، VAT واقعی پرداختی تنها تفاوت این دو خواهد بود.

ثبت‌نام و صورت‌حساب

شرکت‌ها باید در مراجع مالیاتی ثبت‌نام کنند و از فاکتور رسمی چین (fapiao) استفاده نمایند.

سایر مالیات‌ها

سایر مالیات‌هایی که شرکتهای در چین ملزم به پرداخت آنها هستند، شامل مالیات بر تمبر، مالیات بردارایی، مالیات بر در آمد شخصی کارکنان و حق بیمه اجتماعی خواهد بود.

مالیات بر تمبر (Stamp Duty)

بازی در قالب قراردادها، اسناد تجاری و مالی، بین ۰.۰۵٪ تا ۰.۱٪ مالیات تمبر برای شرکت ها در چین محسوب میشود و شامل مواردی مانند زیر است:

• قراردادهای خریدوفروش

• قراردادهای اجاره

• اسناد نقل‌وانتقال دارایی

• رسیدها و مستندات بانکی

مالیات بر دارایی (Property Tax)

طبق قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، اگر شرکتی دارای دفتر، کارخانه یا انبار است، باید مالیات بر املاک پرداخت کند که نرخ آن معمولاً بین ۱.۲٪ تا ۱۲٪ ارزش زمین یا ساختمان است.

مالیات بر درآمد شخصی کارکنان (Individual Income Tax – IIT)

شرکت‌ها مسئول کسر و واریز مالیات از حقوق کارکنان هستند که این قانون تحت عنوان مالیات بردرآمد شخصی کارکنان شناخته میشود و نرخ آن بین ۳٪ تا ۴۵٪ بسته به میزان درآمد متغیر است.

حق بیمه اجتماعی

بیمه اجتماعی،مشمول تأمین اجتماعی و بیمه درمانی، بیکاری، کارگران و مسکن می‌شود. سهم کارفرما در چین حدود ۲۰٪ تا ۴۰٪ حقوق پایه است و آن را به عنوان حق بیمه اجتماعی باید پرداخت کند.

مشوق‌ها و معافیت‌های مالیاتی در چین

قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین برای جذب سرمایه‌گذاری و حمایت از بخش‌های خاص، مشوق‌ها و معافیت‌های متنوعی مانند کاهش نرخ مالیات، کسر هزینه‌ها، یا معافیت موقتی ارائه می‌دهد و همین موضوع باعث روند افزایشی ثبت شرکت در چین شده است.

شرکت‌های فناوری بالا (High‑tech Enterprises)

شرکت‌های فناوری‌ بالا (High-Tech) در چین، در صورت تأیید رسمی، می‌توانند از نرخ مالیات بر درآمد ترجیحی ۱۵٪ به‌جای نرخ استاندارد ۲۵٪ استفاده کنند. معمولاً نرخ مالیت بردرآمد شرکت‌های چینی (CIT)، معادل ۱۵٪ با بهره‌مندی ۱۵٪ از معافیت‌های R&D کاهش می‌یابد.

پروژه‌های تحقیق و توسعه (R&D)

سرمایه‌گذاری در مناطق ویژه

شرکت‌هایی که در مناطق ویژه اقتصادی چین سرمایه‌گذاری می‌کنند، معمولاً از معافیت‌ها یا تخفیف‌های مالیاتی برخوردار می‌شوند.
در قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، این مشوق‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه فناوری طراحی شده اند و شرکت‌ها می‌توانند از معافیت کامل یا نرخ کمتر مالیات‌های CIT/ VAT بهره‌مند شوند.

مناطق ویژه شامل موارد زیر هستند:

• مناطق آزاد اقتصادی

• نواحی توسعه فناوری

• زیست‌بوم صنعتی خاص

استفاده از توافق‌نامه مالیاتی دو‌جانبه

توافقات چین با بیش از ۱۰۰ کشور، شامل مواردی چون کاهش نرخ تقسیم سود، بهره، حق امتیاز و جلوگیری از مالیات مضاعف است.

توافق‌نامه‌های مالیاتی دوجانبه (DTA) در چین به شرکت‌ها کمک می‌کند از دو بار مالیات‌گیری (Double Taxation) در چین و کشور دیگر جلوگیری کنند. به زبان ساده یعنی برای درآمد شرکت دوبار مالیات در نظر گرفته نشود(هم در چین، هم در کشور دیگر).
شرکت‌ها می‌توانند با ارائه مدارک، از تخفیف یا معافیت مالیاتی برای درآمدهایی مانند سود سهام، بهره یا حق امتیاز بهره‌مند شوند.
برای بهره‌مندی، باید از اداره مالیات چین درخواست اعمال مزایا طبق DTA را ثبت و تأییدیه بگیرند.

روند اظهارنامه و حسابرسی مالیاتی در چین

شرکت‌ها در چین باید اظهارنامه‌های مالیاتی خود را در مهلت‌های تعیین‌شده به اداره مالیات ارسال کنند و مدارک مالی مرتبط را نگهداری نمایند. اداره مالیات نیز ممکن است با انجام حسابرسی‌های دوره‌ای یا موردی، صحت اطلاعات گزارش‌شده را بررسی و در صورت تخلف ازقوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، جریمه اعمال کند.

تکرار و زمان‌بندی

• اظهارماهانه VAT تا روز ۱۵ هر ماه

• اظهارسالانه CIT تا ۱۵ روز بعد از پایان سال مالی

الزامات گزارش مالیاتی در چین

• تهیه اظهار نامه مالیاتی یا Tax Returns

• ارسال صورت‌های مالی حسابرسی‌شده (ترازنامه، سود‌وزیان و شرح گردش وجوه)

• ضمیمه اسناد قراردادها، ریز فاکتورها و سایر مدارک

حسابرسی توسط ممیزان

در چین، اداره مالیات ممکن است شرکت‌ها را به‌صورت دوره‌ای یا موردی توسط ممیزان مالیاتی حسابرسی کند تا از صحت گزارش‌ها و پرداخت مالیات اطمینان حاصل شود.
در صورت کشف اشتباه یا تخلف از قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، ممکن است جرایم مالیاتی یا بهره دیرکرد برای شرکت در نظر گرفته شود.بانک‌های بزرگ و چندملیتی معمولاً زیر ذره‌بین حسابرسی قرار می‌گیرند. عدم رعایت قوانین مالیاتی می‌تواند باعث نتایج یر شود:

• دریافت محرومیت بانکی

• جریمه نقدی تا چند برابر

• تعلیق فعالیت و ممنوعیت اخذ ویزا

ابزارهای رعایت قانون مالیات چین

به‌کارگیری متخصصین محلی

در قوانین مالیاتی چین، شرکت‌ها تشویق می‌شوند برای تسهیل فرآیندهای مالیاتی و رعایت مقررات، از متخصصین مالیاتی محلی استفاده کنند. این کارشناسان به درک بهتر قوانین، ارتباط با اداره مالیات و کاهش ریسک خطا یا تخلف کمک می‌کنند. علاوه بر این مراجع رسمی مالیاتی گاه ابهام‌زا هستند. استفاده از مشاور با تجربه داخلی ضروری است.

سرمایه‌گذاری روی سیستم مالی

سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در توسعه سیستم‌های مالی و فناوری اطلاعات در چین معمولاً شامل مشوق‌های مالیاتی و کسر هزینه‌های مرتبط می‌شود. این اقدامات به بهبود شفافیت مالی و تسهیل رعایت مقررات مالیاتی کمک می‌کند.

سیستم‌های فارسی–چینی، ERP حسابداری، اتوماسیون صورت‌حساب (Fapiao)، سازگار با VAT + CIT بهبود می‌دهند.

مستندسازی کامل

قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، تاکید میکند تا تمام قراردادها، فاکتورها و هزینه‌ها باید مستند، دیجیتال، تاییدشده رسمی در چین باشند.

بازبینی داخلی

ممیزی حسابداری حداقل هر فصل، به شناسایی شکاف‌ها کمک می‌کند. تحلیل هزینه/استفاده، برداشت‌های مالیاتی، درآمد قابل‌مشاهده و مشوق‌ها باید بازبینی شود.

استفاده از مشوق‌ها

همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، شرکت‌های فعال در بخش‌های ویژه یا هدف در چین می‌توانند از مشوق‌های مالیاتی متنوعی مانند کاهش نرخ مالیات، معافیت‌های موقت و کسر هزینه‌ها بهره‌مند شوند. و باید توجه داشت که استراتژی نادرست شرکت در استفاده از مشوق‌ها، به معنای از دست رفتن ده‌ها یا صدها هزار دلار صرفه‌جویی است.

جمع بندی

در محیط رقابتی و پرچالش چین، قواعد مالیاتی ابزاری حیاتی برای کاهش هزینه‌ها، افزایش شفافیت و دستیابی به رشد پایدار هستند. تحقق کامل مشوق‌ها، ثبت دقیق درآمد/هزینه، و پیروی دقیق از اظهارنامه‌ها برای ورود به بازار موفق ضروری است. در این مقاله تلاش کردیم با ارائه جزئیات مختلف از قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، به تمامی سوالات شما در این زمینه پاسخ دهیم.

سوالات متداول قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین

1. نرخ مالیات بر درآمد شرکت‌ها (CIT) در چین چقدر است؟

رخ استاندارد مالیات بر درآمد شرکت‌ها در چین ۲۵٪ است. اما شرکت‌های فناوری‌محور، استارتاپ‌های خاص یا شرکت‌های مستقر در مناطق آزاد اقتصادی ممکن است از نرخ ترجیحی ۱۵٪ برخوردار شوند.

2. شرکت‌های خارجی هنگام پرداخت سود به سهام‌داران خارجی با چه مالیاتی روبرو هستند؟

به‌طور معمول، پرداخت سود به سهام‌داران خارجی مشمول مالیات کسر از منبع (Withholding Tax) به میزان ۱۰٪ می‌شود. اگر کشور سهام‌دار با چین توافق‌نامه مالیاتی دو‌جانبه داشته باشد، این نرخ ممکن است تا ۵٪ کاهش یابد.

3. نرخ‌های مالیات بر ارزش‌افزوده (VAT) در چین چگونه تعیین می‌شوند؟

نرخ VAT در چین به نوع کالا یا خدمات بستگی دارد:

• ۱۳٪ برای اکثر کالاها

• ۹٪ برای خدمات خاص

• ۶٪ برای خدمات حرفه‌ای

• ۳٪ برای شرکت‌های کوچک (Small-scale taxpayers)

4. مطابق قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین، آیا شرکت‌ها می‌توانند VAT پرداختی در خریدها را از مالیات فروش کم کنند؟

بله. چین از سیستم اعتبار VAT استفاده می‌کند؛ به این معنی که مالیات ورودی (پرداختی برای خریدها) از مالیات خروجی (دریافتی از فروش) کم شده و تنها مابه‌التفاوت پرداخت می‌شود.

5. چه نوع شرکت‌هایی می‌توانند از معافیت یا تخفیف مالیاتی بهره‌مند شوند؟

شرکت‌های فعال در حوزه‌های زیر ممکن است واجد معافیت یا تخفیف باشند:

• فناوری پیشرفته (High‑tech)

• تحقیق و توسعه (R&D)

• انرژی‌های نو

• مناطق آزاد اقتصادی و توسعه‌ای

• شرکت‌هایی که در چارچوب توافق‌نامه‌های دو‌جانبه فعالیت می‌کنند

6. مالیات بر تمبر در چین شامل چه مواردی می‌شود؟

مالیات بر تمبر در چین شامل اسناد رسمی و قراردادها می‌شود، مانند:

• قراردادهای خرید و اجاره

• نقل و انتقال دارایی

• اسناد مالی و بانکی
  نرخ آن بین ۰.۰۵٪ تا ۰.۱٪ متغیر است.

7. چه زمانی شرکت‌ها باید اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه دهند؟

• اظهارنامه VAT به‌صورت ماهانه تا روز ۱۵ هر ماه باید ثبت شود.

• اظهارنامه CIT به‌صورت سالانه و تا ۱۵ روز پس از پایان سال مالی باید ارائه گردد.

8. شرکت‌ها چگونه می‌توانند از مشوق‌های تحقیق و توسعه (R&D) استفاده کنند؟

اگر فعالیت‌های تحقیق و توسعه مستند و قابل تأیید باشد، تا ۷۵٪ هزینه‌های R&D می‌تواند به‌عنوان هزینه قابل کسر در CIT در نظر گرفته شود. شرکت‌ها باید اسناد، قراردادها و گزارش‌های مربوطه را ارائه دهند.

9. چه مجازاتی برای عدم رعایت قوانین مالیاتی شرکت‌ ها در چین وجود دارد؟

عدم انطباق ممکن است منجر به:

• جریمه‌های نقدی تا چند برابر مالیات پرداخت‌نشده

• مسدود شدن حساب بانکی

• تعلیق فعالیت تجاری

• مشکلات حقوقی برای مدیران و ممنوعیت خروج از کشور شود.

10. بهترین روش‌ها برای رعایت انطباق مالیاتی در چین چیست؟

• استفاده از مشاوران مالیاتی و حقوقی محلی

• راه‌اندازی سیستم حسابداری سازگار با قوانین چین

• نگهداری اسناد کامل مالی (فاکتورهای رسمی Fapiao، قراردادها)

• بررسی منظم فرصت‌های مشوق مالیاتی

• ارائه گزارش‌های دقیق و به‌موقع به اداره مالیات

منبع